Hoe gaat het Israëlische rechtssysteem om met Palestijnen,
in het bijzonder na oktober 2023?
De gevangenissen.
Onder de Israëlische minister van nationale veiligheid Ben Gvir zijn de omstandigheden in de Israëlische gevangenissen bewust verslechterd: minder ruimte per gevangene, slechter voedsel. Op het moment zijn er minimaal 10.000 Palestijnse gevangenen, maar mogelijk (veel) meer omdat het aantal gedetineerden uit Gaza niet precies bekend is. Enkele Israëlische mensenrechtenorganisaties zijn op dit vlak zeer actief, zoals de Association for Civil Rights, Public Committee Against Torture, Physicians for Humans Rights, naast Palestijnse organisaties die zich via advocaten uit Israël of Oost-Jeruzalem bij de gerechten laten vertegenwoordigen. Van de 10.000 bekende gevangenen is op het moment ongeveer een-derde "administratief gedetineerd," d.w.z. gedetineerd zonder vorm van proces, op basis van oude Britse noodwetgeving die door Israël is overgenomen. Sinds oktober weerhoudt Israël het Internationale Rode Kruis ervan om gevangenen te bezoeken. Vaak weet niemand waar gevangenen worden vastgehouden zodat ouders doodsangsten uitstaan wat er met hun kinderen gebeurt. Er is na oktober een nieuwe gevangenis ingericht speciaal voor gedetineerden uit Gaza, Sde Teimann in de Negev-woestijn, waar vele honderden gevangenen worden vastgehouden. Mensenrechtenorganisaties in Israël hebben geklaagd over ernstige misstanden aldaar. Gevangenen zijn gedwongen om eten via rietjes in te nemen, luiers te dragen, en ze zijn permanent geketend in handboeien. De situatie is erger dan voorheen in Guantanamo Bay. Het complex zou worden opgeheven en verbouwd tot meerdere gevangenissen. De huidige situatie is onduidelijk.
Bloedbaden en executies in Gaza.
Het is genoegzaam bekend dat het Israëlische leger bij bombardementen collateral damage toelaat van tientallen of zelfs honderden doden onder de burgerbevolking - naast de enorme materiële verwoesting van huizen en infrastructuur. 38.000 Gazanen zijn gedood, in meerderheid vrouwen en kinderen. Mogelijk 10.000 andere doden zijn niet geregistreerd, liggen onder het puin. Meer dan 60% van de huizen in Gaza is geheel of gedeeltelijk verwoest. Minder bekend is dat er sinds de Tweede Intifada, meer dan 20 jaar geleden, geen geschreven rules of engagement voor het Israëlische leger zijn. Dit laat aan lager geplaatste commandanten over te bepalen wat kan en wat niet kan. Het Israëlische magazine +972 en het Hebreeuwstalige Local Call documenteerden verhalen van zes Israëlische soldaten over hun dienstplicht in Gaza. Zij bevestigden getuigenissen van plaatselijke Palestijnen en internationale artsen dat vanaf oktober vorig jaar soldaten feitelijk de vrijheid hebben om het vuur te openen wanneer men dat maar wil. Wanneer het Israëlisch leger een gebied tot no-go zone verklaart kan men ongehinderd schieten op wat er maar beweegt. Een bekend voorbeeld heeft betrekking op stafleden van de World Central Kitchen in Gaza, die voedselpakketten uitdeelden en in hun auto's werden neergeschoten.
ICC:
Israëlische mensenrechtenorganisaties zoals de bekende Btselem hebben er geen vertrouwen in dat er bij klachten werkelijk follow-up onderzoek plaats vindt. Palestijnse mensenrechtenorganisaties hebben in de loop van de jaren honderden klachten verstuurd naar het leger waar in overgrote meerderheid niets mee is gebeurd. Om die reden schakelden Palestijnse en Israëlische mensenrechtenorganisaties het Internationale Strafhof (ICC) in Den Haag in. Sinds 2016 heeft Israël o.m. de Mossad op het ICC afgestuurd om de internationale aanklagers en Palestijnse mensenrechtenorganisaties meer of minder subtiel te intimideren. Dat kwam een paar maanden geleden in de publiciteit, onder meer via The Guardian. Het schijnt dat Netanyahu geobsedeerd is door wat het ICC gaat doen, meer nog dan door het handelen van het Internationale Gerechtshof (dat zojuist met een adviserende opinie over de status van de bezette gebieden naar buiten is gekomen). De hoofdaanklager Karim Khan heeft eind mei de aanbeveling gedaan om Netanyahu en zijn minister van defensie Gallant te vervolgen vanwege reasonable grounds voor het bedrijven van misdaden waaronder uitroeiing (extermination), uithongering, en bewuste aanvallen op burgers.
Toine van Teeffelen
Bethlehem 19-07-2024